De Australische verpleegkundige, Bronnie Ware, die stervenden begeleidt heeft jarenlang haar patiënten gevraagd waar ze het meeste spijt van hadden. Niemand zei op zijn of haar sterfbed dat ze meer seks hadden gewild of met een elastiek van een brug hadden willen springen. De vragen Waar heb jij nu écht spijt van? Wat had je anders gedaan als je de klok terug kon zetten? kunnen helpen met het maken van keuzes voor wat voor jou echt belangrijk is in het leven!
Bronnie Ware heeft haar bevindingen opgeschreven in een boek, The Top Five Regrets of The Dying. “We kunnen leren van de heldere visie die mensen hebben aan het eind van hun leven. Ook van hun wijsheid kunnen we veel leren. Gemeenschappelijke thema’s duiken steeds weer op”, aldus de verpleegkundig. Vooral de mannen zeiden niet meer zo hard te werken, mochten ze hun leven over kunnen doen.
De top vijf ziet er als volgt uit:
  1. Ik zou willen dat ik de moed had gehad om trouw te blijven aan mezelf en niet het leven te leven dat van mij verwacht werd. “Dit is het meest gegeven antwoord. Als mensen beseffen dat hun leven bijna voorbij is en duidelijk terug kunnen kijken, realiseren ze zich dat veel dromen niet uitgekomen zijn. De meeste mensen hadden niet eens de helft van hun dromen geleefd. Ze stierven met de gedachte dat ze verkeerde keuzes hadden gemaakt. Gezondheid brengt veel vrijheid met zich mee, dit realiseren mensen pas als ze niet lang meer te leven hebben”.
  2. Had ik maar niet zo hard gewerkt. “Dit zei bijna elke mannelijke patiënt die ik heb verpleegd. Ze vinden dat ze hun kinderen niet hebben zien opgroeien en hun partner te weinig hebben gezien. Vrouwen spraken hier ook wel over maar zij waren niet de kostwinners omdat ze van de oudere generatie waren".
  3. Ik zou willen dat ik de moed had gehad om mijn gevoelens te uiten. “Veel mensen onderdrukken hun gevoelens om de vrede te bewaren. Als gevolg hiervan leefden ze vooral een middelmatig bestaan en werden ze nooit wie ze werkelijk wilden zijn.”
  4. Had ik maar contact gehouden met mijn vrienden. “Vaak zijn we ons niet bewust van alle voordelen van oude vrienden. Velen waren zo gevangen in hun eigen leven dat ze gouden vriendschappen door de jaren heen hebben verwaarloosd. Veel mensen hadden enorm veel spijt dat ze niet alle tijd en moeite in hun vriendschappen hadden gestoken. Iedereen mist hun vrienden als ze sterven.”
  5. Ik zou willen dat ik mezelf had toegestaan gelukkiger te zijn. “Geluk is een keuze. Dat beseften mensen pas aan het eind van hun leven. Ze bleven vast zitten in oude patronen en gewoonten. Uit angst voor veranderingen hebben ze zich voorgehouden dat ze gelukkig waren. Diep van binnen hebben ze altijd verlangd naar iets anders.”
Waar heb jij het meest spijt van als vandaag jouw laatste dag op aarde zou zijn? Wat zou je graag nog willen veranderen en hoe ga je dit doen?

Jikke Verhulst

“Ik schrijf graag en veel. Ik schrijf dagelijks om dossiers van mijn cliënten bij te houden, maar ik kruip ook soms gepassioneerd achter het toetsenbord als ik iets lees in de krant waar ‘niets van klopt’ of waar iets heel belangrijks aan ontbreekt. Ik maak jullie graag deelgenoot van gebeurtenissen in mijn werk en dagelijks leven en mijn reflecties daar op.”